Gözler emekli zammında! ‘Refah payı’ mı ‘kök’lü çözüm mü?

Mithat Yurdakul – Ocak ayı zamları memur emeklilerinin yaklaşık 12 puan altında kalan SSK ve Bağ-Kur’lular, emekli aylıklarına ilave zam beklerken, Meclis’e gelmesi beklenen düzenleme için bir dizi formül konuşuluyor. Tüm kök aylıklarda kademeli artış öngören detaylı değişikliğin yanı sıra, tüm emeklilere belli oranda refah payı ve en düşük aylık alan kesimlere artış masada bulunuyor.

6 aylık enflasyon verilerine göre, memur emeklilerinin yeni yıl zammı yüzde 49, Bağ-Kur ve SSK emeklilerinin zammı ise yüzde 37 olarak belirlendi. Bu rakamlarla, memur emeklileri ile diğer emekliler arasında önemli bir zam farkı ortaya çıkarken, önümüzdeki günlerde bu farkın giderilmesi için çalışma yapılması bekleniyor. Konuyla ilgili bir kanun teklifi hazırlanması ve TBMM’nin açılışından sonra gündeme alınarak hızla yasalaşması bekleniyor.

TÜM EMEKLİLERE Mİ?

SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin aylıklarının yükseltilmesi için öncelikli olarak yüzdelik dilim düzenlemesi ve en düşük aylığın artırılması gibi seçeneklerin masada olduğu öğrenildi. Yüzdelik dilimle ilgili düzenlemede, kök aylıklara düzenleme yapılması ve alınan aylığa göre bütün emeklilere zammın yansıması öngörülüyor.

Bu formülde en düşük aylık alanlara en yüksek zam uygulanması öngörülürken, 10’ar bin liralık dilimlerle tasnif edilecek aylıkların, yüksek aylığa daha az zam formülüyle artırılması yer alıyor. Bütün emeklilere belli oranda zam verilmesi ön planda olan bu formül ilk defa, en düşük emekli aylığı 7500 liraya çıkarılırken, bunun çok az üzerinde aylık alanların taban aylığa yaklaşması üzerine gündeme gelmişti. Bir diğer formül ise bir kez daha en düşük emekli aylıklarının yukarı çekilmesi.

Geçen yıl temmuzda yapılan ara zamda; memur, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin enflasyon farkları, TBMM’de kabul edilen torba yasa ile yüzde 25’e tamamlanmıştı. Bu sene de bütün emeklileri kapsayan bir düzenleme ihtimaller arasında görülüyor. Formül ne olursa olsun, düzenlemenin bu aya yetiştirilmesi planlanıyor. SSK’lı emekliler her ayın 17-26’sı arasında, Bağ-Kur’lular ise her ayın 25-28 arasında emekli maaşı ödemesini alıyor. Düzenlemenin kabul edilmesi halinde SSK’lı ve Bağ-Kur’lular maaşlarını zamlı alabilecek.

SEYYANEN ZAM TALEBİ

İşçi, esnaf ve çiftçi emeklileri, aylıklarının memurlara yaklaştırılmasını beklerken, memurların da özellikle emekliler konusunda bazı ilave talepleri var. Memur-Sen, son zamla birlikte en düşük memur emeklisi maaşının 14 bin 700 liraya geldiğini belirterek, bunun mutlaka artırılması gerektiğini dile getiriyor. Memur ve emekli memur maaşlarını birbirine yaklaştırılması, seyyanen ödemenin emeklilere de yansıtılması, memurların gelir vergilerinin yüzde 15’e sabitlenmeside Memur-Sen’in talepleri arasında. Türkiye Kamu-Sen ise memurlar için belirlenen yüzde 49’luk yılbaşı zammının üzerine 10 puanlık daha artış eklenmesi gerektiği görüşünde.

‘HERKES İÇİN AYNI OLMALI’

Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu Genel Başkanı Bendevi Palandöken yaptığı açıklamada, emekliler için belirlenen zam oranları arasında ayrım yapılmaması gerektiğini vurguladı. Bağ-kur ve SSK emeklilerinin de memur emeklileri ile aynı zam oranına tabi tutulmasını isteyen Palandöken, “Memur ve memur emeklisine yüzde 49.25 zam yapılırken esnaf, çiftçi, işçi emeklilerine yüzde 37.55 zam yapılması büyük haksızlıktır. Memurlara tanınan haklar esnaf, çiftçi ve işçi emeklilerine de sağlanmalı” dedi.

KIDEM TAVANI ARTTI

Yüzde 49 olarak belirlenen memur zammıyla, 2024 yılında uygulanacak kıdem tazminatı tavanı da belli oldu. Yeni oranlara göre, geçen yılın ikinci yarısında 23 bin 489 lira olan kıdem tazminatı tavanı, 2024’ün ilk 6 ayı için 35 bin 57 lira olarak uygulanacak.